Michigan’daki uluslararası JP Morgan Chase Bankasında yabancı şirketler-mali tahlil bölümünde çalışırken arkadaşlarım Katolik Polonyalı Dorota, Ateist Çinli Xin, Şinto Japon Sachie, Müslüman Pakistanlı Hassan ve zenci Tanzanyalı Adila, Hindu Hintli Latha, zenci Hristiyan Jamaikalı Yolanda, Yahudi Ukraynalı Svetlana ve zenci Presbiteryan Amerikalı Anita’ydı. Hepimiz gelenek ve göreneklerimizi bakış açılarımızı paylaşırdık. Yeni gelen iş arkadaşımıza kendimizi tanıtırken, Anita beni de Avrupa’lı sayın derdi.
Gene aynı bankada bir yabancı şirketin mali tahlilini yaparken müşteri ziyaretine gittim, pazarlamacımla. Görüştüğüm CEO, CFO ve üretim müdürü Fransız, İngiliz ve İtalyan’dı.
Arkadaşım Mete bir Alman şirketi olan Siemens için ABD’yi temsil etmeye Meksika’ya iş ziyaretine gidip Alman, Türk, Bangladeşli, Meksikali, Filipinli ve Ukraynalı iş arkadaşlarıyla buluştu.
Polonyalı iş arkadaşım Detroit’de JP Morgan’da çalışırken hergün evine Detroit’in karşı kıyısı olan Windsor, Kanada’ya gidiyordu. Kendi Amerikan, kocası Kanada vatandaşıydi. Vergi beyannamesi doldurma zamani geldiği zaman başı ağrırdı.
Carlos Ghosn Fransız bir işadamı. Fransız Renault ve Japon Nissan’ın CEO’su. Brezilya’da Lübnanli bir anne babadan doğmuş. 6 yaşında Beyrut’a taşınmış. Cizvit okulunda ortaokulu bitirip, Paris’den mühendislik derecesini almış. Hem Fransız hem de Lübnan vatandaşı. Michigan’da Ekonomi Klübünün toplantısında konuşurken bir üniversite öğrencisi ‘okulda eğitimin yanında neye önem vermemizi tavsiye edersiniz’ diye sordu. Ghosn ‘okulda bir çok yabancı ülkeden arkadaşınız vardır, kültürlerini öğrenin çünkü artık global bir dünyada yaşıyoruz’ dedi.
Peter Ustinov, Emmy, Academy ve Altın Küre ödüllü İngiliz aktör ve yazar. Ataları Fransız, İtalyan, İsviçreli, Rus ve Etiyopyalı.
Dünyaca ünlü Yunanlı soprano Maria Callas “konuşmayı İngiltere’de, düşünmeyi New York’da, giyinmeyi ise Paris’de öğrendim” dedi.
Türkiye doğumlu Yunanlı iş adamı Aristotle Onassis ise Türkiye’den, önce Arjantin’e gidip çalıştı, sonra da Yunanistan’a yerleşti.
Türk insanının mutlaka yurtdışında yaşayan bir akrabası yada tanıdığı var. Benim de bir amcam Alman, diğeri ise Amerikan vatandaşıydı.
Çin, Afrika’daki Angola’ya insan haklarını düzeltme şartı koymadan 2 milyar dolar kredi verip karşılığında petrol alıyor. Angola’nın ekonomisi gün geçtikçe güçleniyor. Çin, bir zamanlarda Kamboçya’daki Khmer Rouge gerillalarına silah sattı. 2 milyon insan Kamboçya’da gerillalarca öldürüldü. Bugünse, Kamboçyalı çocuklar ticaret olasılıkları yüzünden Çince öğreniyor.
Hintliler araba alımından evlilik tarihine kadar her işlerini astrologlara danışmadan yapmazlar. Yıldızların ne zaman doğru yerde olduklarını öğrenirler ki işleri rast gitsin. Bu yüzden de yılın sadece belli aylarında düğün olur. Hint düğünlerine o kadar çok kişi davet edilir ki kimileri düğünlerini stadyumda yapmak zorunda kalır. Hal böyle olunca dünyada altın fiyatları da belli zamanlarda artıyor. Hindistan nüfusunun 1.2 milyar olduğu düşünülürse düğüncülerin altın alıp piyasadaki talebi yükseltmeleri olağandır.
Gröland’da insanlar Japonlar gibi çiğ balık yiyorlar. Kanada’dan yüzerek gelen balıklarsa bol miktarda merküri taşıyorlar. Bu da Gröland’lılara sakat doğan bebekler olarak geri dönüyor.
Nerden nereye nasıl etkileniyoruz, size günlük hayattan ufak global örnekler.
