Konya’da Şeb-i Aruz

Üç hatun düştük yollara... Bilenler Şeb-i Aruz gecesi çok kalabalık, politikacıların konuşmaları çok uzun başka bir gün seç dedi ama ben ayak diredim. Hayatımda bir kere de olsa görmek istiyorum!

Ümmühan biletleri halletti, Betül gazeteci, konaklama ve biletleri ben hallederim dedi. Bana da resim çekmek düştü.

Daha önce iki kere geldim Konya’ya ama uzun zaman geçirmedim meğer ne çok yer varmış görülecek. Alaettin Camii’ne girerken girişi süpüren bir amca ben burada 6 senedir gönüllü çalışıyorum, gelin size anlatayım dedi. Çivi ve tutkal kullanılmadan yapılan kündekarı mihrabdan, Roma tapınaklarından devşirilen sütunlara, Selçuklunun sembolü yıldıza kadar herşeyi gösterdi, anlattı ve bahşişi haketti.

Şems’in türbesi önünde beyaz kıyafetler giymiş Avrupalıya benzer kadınlı erkekli bir grup gördüm. Litvanyalı Müslümanlarmış, sufizmin rengi diye beyaz giymişler.

Mevlana’nın türbesinin içindeki duaya dinlemeye gittik. Kalabalık dışarlara taşmış, içeri girmek ne mümkün! Dışarda 70 milletten insan, Japon amcam geleneksel kıyafetini giymiş, ayağında çorapla giydiği tokyolar... İçerde Mevlana’nın 22. Kuşaktan torunu Esin Çelebi Bayru hanım. Çelebi Mevlana soyundan gelenlere verilen bir ünvan.

Biz de barkovizyondan seyredeceğiz türbe içindeki törenleri. Ha bu arada biletler nerde? Resim çekerken şuraya koydukdu, eee zarf burda ama biletler ayaklanıp gitmiş. Birileri huşu içinde alıp götürmüş biletlerimizi. Yankesici dediğin para çalar. Dua etmeye gelenlerden biri mi çaldı acaba biletleri? Bu nasıl bir vicdandır? Dua esnasında hayatını idame ettirmeye yaramayacak bir şeyi çalmak.

Neyse Betül gene bilet sağlıyor bize. Bu sefer plastik sandalyelerdeyiz. Neyseki birileri gelmemiş, koltuklara geçiyoruz. Ahmet Özhan’ın seside gümbür gümbürmüş meğer. Hiç böyle bilmezdim! İnsan sevdiği işi yapınca böyle oluyor demek. Ardından politikacılar başlıyor konuşmaya susmamacasına. Cumhurbaşkanı telgraf yollamış. Telgraf denen şey kısa olur, bu iki sayfa. Telgraf değil, mektup mübarek!

Sonunda sema başlıyor. 39 tane semazen çiçek açıyor karşımda. Biri de çocuk! Bir elleri yukarda diğerleri aşağıda. Allahın sevgisini yukardaki elleriyle alıp kalplerinden geçirip diğer elleriyle insanlara veriyorlar. Semazenin başındaki sikke mezartaşını, beyaz elbisesi kefenini, hırkası kabri, kollarını bağlaması ise Allah’ın birliğini temsil ediyor.

Sema bitip otele döndüğümüzde lobide kokteyl masalarını gördük. Herhalde devlet erkanına bir ikram var diye düşündük. Şeb-i Aruz Mevlana’nın ölüm yıldönümü olduğundan un helvası dağıtıyorlar. Ne ince bir düşünce, öyle değil mi? Maria Callas’ın dediği gibi mükemmellik detaylarda gizlidir.

KONYA MUTFAĞI

Yürürken Somatçı diye bir lokanta gözümüze ilişiyor. Somatçi sofrayı kuran kaldıran kişi anlamına geliyor. Fihi Ma Fih (herşey içinde anlamına geliyor ve Mevlana’nın eserlerinden biri) denen aşureye benzeyen bir çorba, Mevlevi mutfağından erişteli yoğurt çorbası olan tutmaç, cevizli közlenmiş biber çorbası ve yılda sadece 15 gün toplanabilen bir dağ bitkisi olan karamık otu çorbası deniyoruz. Ardından sirkencübin getiriyor garson. Bal, üzüm sirkesi ve sudan oluşan bir içecek bu. Aç karnına mevleviler zihinlerini açmak için içerlermiş bu karışımı. Bal sirkeden az olursa sirkencübin olmaz derlermiş zamanında. Bademli bulgur ve badem helvasıda Mevlevi dergahından günümüze gelmiş. Tarihi yemeklerde sıvı yağ, domates, salatalık, biber kullanılmazmış.

Manavda çıtlamak için mısıra benzer bir sebze alıyoruz. Adı telmiye. Ağzınıza atınca kabuğu soyuluveriliyor. Tuzlayıp yiyorlarmış.

GÖREMEDİKLERİM

Havaalanına giderken taksi şoförü, Şeb-i Aruz gecesinde sabaha karşı 3’de İranlıların siyahlar giyerek Mevlana türbesi civarında zikir ayini yaptıyorlar diyor. İlginç olmalı kaçırdım.

Beyşehir’de Selçuklulardan kalma akustiği mükemmel ahşap Eşrefoğlu camii varmış. Zamanında üstünün bir kısmının açık olduğunu ve yağan karın bir havuzda biriktiğini duydum. Ne zamanki çatı tamamen kapanmış, ağaçlar çürümeye başlamış. Bugün nem çekici aletler koymak için çalışmalar varmış. Camii’nin altında ise Mevlevi çilehaneleri. Buralarda nefsini yenmeye çalışıyormuş can’lar.

Sille diye Konya’ya çok yakın kerpiç evleri ve kiliseleriyle gezilesi bir köy varmış, bu sefer nasip değilmiş, bir dahaki sefere.

Çatalhöyük’de bir daha gidilecekler listesinde...